Salo Muller: Het gevecht met de Nederlandse Spoorwegen
maandag, 28 september 2020
Salo Muller is al enkele jaren actief als gastspreker bij het Landelijk Steunpunt Gastsprekers. Hij vertelt aan leerlingen hoe het was om als klein jongetje te moeten onderduiken, maar ook over het onvoorstelbare gemis van zijn ouders die hem werden ontnomen door moord. In 1942 werden zijn ouders, Lena Blitz en Louis Muller, opgepakt en naar de Hollandse Schouwburg gebracht. Zij werden vanaf de Schouwburg door de Nederlandse Spoorwegen (NS) vervoerd naar Kamp Westerbork en daardoor droeg de NS bij aan het deporteren van Joden en Sinti en Roma naar de concentratie en vernietigingskampen. Daarbij komt kijken dat de NS geld ontving van de Duitsers voor het vervoeren van de Joden naar Westerbork en vervolgens het vervoeren van Joden naar de Duitse grens.
Al jaren liep Salo rond met een lang gekoesterde wens om de Nederlandse Spoorwegen aan te klagen. De aanleiding om dit daadwerkelijk te doen was een artikel uit de Telegraaf waarin de rol van de NS werd benadrukt. Een financiële genoegdoening was de eis, allereerst voor Salo zelf, maar ook voor zijn vrouw, wiens ouders ook waren vermoord. De NS weigerde en vele briefwisselingen en gesprekken met de NS zouden volgen. Salo neemt de lezer mee in het gehele proces dat heeft geleid tot de daadwerkelijke toezegging van de NS voor een individuele uitbetaling. Niet alleen voor hem en zijn vrouw, maar ook voor anderen. Die toezegging liet ruim twee jaar op zich wachten. De correspondentie met de NS tijdens die twee jaar is in zijn geheel in dit boek aanwezig. Het geeft een duidelijk inzicht in hoe de NS haar opstelling veranderde en uiteindelijk tot een eenmalige uitkering overging. Een belangrijke stap hierin was het dreigement met een slepende rechtszaak.
Salo beschrijft in zijn boek wat de toezegging van de schadevergoeding met hem deed: ‘ik was verbluft, schoot vol en kon mijn emoties nauwelijks in bedwang houden….Zowel mevrouw Zegveld (advocaat) als ik waren dolblij. We vielen elkaar bijna om de hals.’ Hierna werd het proces tot uitbetaling in gang gezet. In rap tempo werd een commissie opgericht die voornamelijk verantwoordelijk was voor het uitbrengen van een advies voor een individuele tegemoetkoming. Dat advies werd officieel te kennen gegeven op 26 juni 2019 en twee maanden later kon iedereen die in aanmerking kwam zich melden voor de financiële tegemoetkoming. Salo’s strijd was tot een einde gekomen. Zijn doel was behaald. Het geld dient als genoegdoening, hoewel het verdriet blijft.
