15 Augustus 2019 in het teken van Nederlands-Indië bevrijd
vrijdag, 28 juni 2019
Op 5 mei 1945 was heel Nederland officieel bevrijd. De oorlog in Nederlands-Indië duurde echter langer. De Japanse bezetter capituleerde namelijk pas op 15 augustus 1945.
Daarom zal er in het herinneringscentrum Kamp Westerbork op 15 augustus een speciale ooggetuigenlezing zijn omtrent Nederlands-Indië. Gastspreker Annelies Oldeman zal die dag haar persoonlijke verhaal vertellen.
Annelies Oldeman is geboren in 1934 te Haarlem.
In 1936 verhuizen vader, moeder en Annelies naar Soerabaja, Nederlands-Indië. Daar worden nog drie kinderen geboren. Vader werkt bij de spoorwegen, moeder is huisvrouw.
Aan de onbezorgde jeugd komt een einde wanneer de Japanners in 1942 Nederlands-Indië bezetten. Pas in 1943, - de meeste Nederlanders zijn dan inmiddels al naar de kampen vertrokken - wordt ook het gezin Oldeman in een gezinskamp in Bandoeng geïnterneerd (eerst Tjipaera, later Tjihapit Bloemenkamp) . Dit zijn relatief ‘goede’ kampen.
In augustus 1944 wordt vader weggevoerd naar het mannenkamp Tjimahi/Baros V. Niet lang daarna gaat ook moeder met de kinderen op transport naar de oude strafgevangenis Banjoe Biroe X bij Ambarawa in Midden Java. De humanitaire omstandigheden in dit overvolle kamp zijn zeer slecht. Veel te weinig en slecht voedsel, schaarse watervoorziening, zwaar corvee (ook voor kinderen), open latrines, geen riolering, strenge Japanse kampbewakers, wrede straffen. Er heersen veel ziektes ten gevolge van hongeroedeem, ook onder kinderen. Het sterftecijfer is hoog.
De capitulatie van Japan in augustus 1945 betekent nog geen bevrijding. Door de Bersiap (de bevrijdingsoorlog) die vrijwel meteen losbarst, is het voor de Nederlanders te gevaarlijk om de kampen te verlaten. Pas na twee chaotische en beangstigende maanden, waarin zelfs de waterleiding wordt afgesloten, belandt het gezin eerst in het militaire hospitaal te Magelang en daarna in Semarang. Dan vindt in november 1945 de gezinshereniging plaats in Tjimahi. In juli 1946 vertrekt moeder met de kinderen naar Nederland, vader volgt een paar maanden later.
Als gastspreker wil Annelies Oldeman graag aan kinderen vertellen wat oorlog werkelijk is en wat het met je doet. Zij vindt het belangrijk dat kinderen erover kunnen en durven praten en brengt haar verhaal zonder sensatie en rancune.
In 2018 is haar levensverhaal verschenen in het boek "Denken aan Bandoeng" (uitgeverij Aspekt).
De lezing begint om 14.00 in de grote zaal van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Met uw toegangskaartje voor het museum heeft u eveneens toegang tot de lezing.
