Duo Gastlessen: Twee verhalen, twee perspectieven, twee uitersten.

dinsdag, 15 maart 2022

Duo Gastlessen: Twee verhalen, twee perspectieven, twee uitersten.

De duo gastles is een samenwerking tussen twee gastsprekers die hun (familie)verhalen samenbrengen in een les. Een boeiende en unieke ervaring voor leerlingen.  Welke duo’s hebben we en waar zijn ze inzetbaar?

Miel Andriesse en Tanja Wolterbeek. (Regio Midden en Zuid Nederland)

De ouders van zowel Miel als Tanja wonen tijdens de oorlog in Eindhoven. Maar wel onder hele andere omstandigheden. De vader en moeder van Miel zijn Joods en worden vanwege anti-Joodse maatregelen buitengesloten en vervolgd. Uit pure wanhoop geven ze hun zoontje af aan het verzet en zo komt Miel terecht bij de familie Verhees waar hij kan onderduiken. Net op tijd, want niet veel later worden de ouders van Miel opgepakt en via Concentratiekamp Vught afgevoerd naar Auschwitz. Daar worden ze in januari 1944 vermoord. Miel overleefd de oorlog in de onderduik, maar heeft zijn ouders nooit gekend.

Tanja wordt in 1945 geboren in Interneringskamp Vught. Vanuit dit kamp werden twee jaar eerder de ouders van Miel gedeporteerd naar Auschwitz. De reden dat Tanja op deze bizarre plek geboren wordt, is omdat haar ouders waren aangesloten bij de NSB. Na de oorlog werden NSB’ers vastgezet in voormalig concentratiekampen en daarom komt Tanja hier ter wereld. Tanja’s vader was tijdens de oorlog aangesloten bij de Sicherheitsdienst en daarom betrokken bij meerdere arrestaties van Joden in Eindhoven. Tanja’s jeugd werd er enorm door beïnvloed. Zij was altijd het kind van…..           In theorie is het mogelijk dat de vader en moeder van Miel zijn opgepakt door de vader van Tanja. Toch zijn Miel en Tanja bevriend geraakt en brengen zij hun geschiedenissen samen in een gastles. Met één belangrijke boodschap. Kinderen kun je nooit veroordelen op wat hun ouders gedaan hebben. Het verleden van Miel en Tanja toont aan dat discriminatie op basis van afkomst fout is en door hun verhalen te vertellen maken ze dit inzichtelijk.

Monica Franken en Cunny Holthuis (Regio: Zuid Nederland)

Cuny is geboren in 1943 en Monica in 1951. Beiden hebben ze de oorlog niet (bewust) meegemaakt, maar hun leven is er wel heftig door beïnvloed. De reden daarvan is echter totaal anders. Cuny’s ouders waren lid van de NSB. Haar ouders zitten na de oorlog gevangen, waardoor Cuny jaren in pleeggezinnen opgroeit. Als ze in 1952 weer terug mag naar haar ouders, kent ze haar broers en zussen niet en is de gezinssituatie ongezond.

Monica is kind van het Joodse echtpaar Fritz Franken en Hetty Davidson. Haar ouders trouwden in 1942, maar al snel worden ze opgepakt en komen in Kamp Vught terecht. Vanaf die plek worden ze gedeporteerd naar het Oosten. Moeder overleefd 9 en vader 7 concentratiekampen. Beiden overleven Auschwitz. Het leven in de kampen traumatiseert hen enorm. De oorlogservaringen van haar ouders hebben ook een grote invloed op het leven van Monica.

In hun gastles hopen Cuny en Monica te laten zien hoe je als kind ongewild door een oorlog wordt gevormd en welke impact dit kan hebben op je verdere leven.

Harry Vogels en Lieke van Amstel (Regio Midden Nederland)

Twee opa’s die 47 jaar oud zijn wanneer de oorlog uitbreekt in 1940.

Twee opa’s die werken bij de Post: een als hoofdambtenaar en de ander als postbode.

Twee opa’s: de ene kiest voor het verzet, de ander kiest voor de NSB.

Hoewel Lieke van Amstel en Harry Vogels na de oorlog zijn geboren (1951 en 1950) zijn ze beide opgegroeid in een familie waar de oorlog veel leed heeft veroorzaakt. Toch wordt er binnen de families niet over gesproken, omdat dat pijnlijk, emotioneel en gevoelig is. Als echtpaar doorbreken Lieke en Harry het zwijgen: ze vertellen openhartig over hun familiegeschiedenis.

De opa van Lieke, Bastiaan Herman, wordt in 1944 gearresteerd in Alkmaar, terwijl hij met zijn vrouw en 2 dochters aan het ontbijt zit. Als lid van een verzetsgroep maakte hij telefoonverbindingen met het bevrijde Zuid-Nederland. Voor straf wordt hij via Kamp Amersfoort gedeporteerd naar Wöbbelin, een subkamp van concentratiekamp Neuengamme in Duitsland. De gevangenen in Wöbbelin sterven massaal door honger, kou en ziekte. Ook Bastiaan Herman overleeft het niet en wordt begraven in een massagraf.

De opa van Harry, Jan Vogels, vlucht in 1944 met zijn zoon Hans naar Duitsland. Als lid van de NSB is hij bang opgepakt te worden door oprukkende geallieerde legers. Zoon Hans is lid van de Hitlerjugend. Een andere zoon, Jan junior, is dan reeds als SS-er in Oekraïne krijgsgevangen gemaakt door de Russen en zit tot 1948 gevangen in Siberië. Zoon Ben, de vader van Harry, heeft zich altijd verzet tegen de keuze van zijn vader en broer: om die reden wordt hij uit hij uit huis gezet en moet hij het zelf maar zien te rooien. Opa Jan wordt in 1945 gearresteerd en krijgt diverse heftige straffen opgelegd, waaronder een jaar gevangenisstraf.

Samen vertellen Lieke en Harry over opa Bastiaan de verzetsheld, en over opa Jan de NSB’er.

De naam van Liekes opa staat vermeld in het boek “Nederlanders in Neuengamme”. Het verhaal van Harry’s familie is beschreven in het boek “Schaamte en trots in Wassenaar”.

Fanny Heymann en Carolien Zimmermann (Midden Nederland)

Hoe breng je de oorlog in alle nuances dichter bij de jongere van nu? Fanny Heymann en Carolien Zimmermann nodigen leerlingen uit om vragen te stellen en morele dilemma’s te bediscussiëren, waardoor de invloed van de oorlog -ook op latere generaties- bewust en persoonlijk wordt.

Fanny Heymann, geboren 1942, is Joodse overlevende van concentratiekampen.

Carolien Zimmermann, geboren 1970 in Berlijn, is theatermaker en kleindochter van een Duitse nazi en een Nederlandse verzetsstrijder.

Zij vertellen hun levensverhaal ondersteund door foto’s en spelen korte theatrale scènes waardoor de emotionele impact voelbaar wordt. Ook persoonlijke dilemma’s komen aan bod. De gastles ontvouwt zich uit de vragen die gesteld worden, soms lichtvoetig, soms pijnlijk. Zo is elke les een beetje anders.

De gastles duurt minimaal 60 minuten en is geschikt voor iedereen met basiskennis van WOII.

Om een duo gastles aan te vragen kunt u mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Mediakit

Wenst u in contact te komen met een ooggetuige of gastspreker? Bespreek uw wensen met het team van het Landelijk Steunpunt Gastsprekers via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of
06-21 95 52 68.

Heeft uw wens betrekking op Kamp Westerbork, neemt u dan contact op met onze collega’s van Kamp Westerbork via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 0593-592600.

steun ons